Nhân dịp đọc một vài trao đổi về bài viết "Đặc tính của người Việt qua nhận xét của Viện Nghiên Cứu Mỹ" đăng trên nhiều báo trực tuyến (ví dụ như trên tintuconline (1)), tôi nhận ra hệ quả của việc thiếu trích dẫn nguồn dữ liệu. Bài báo nói là "của Viện Nghiên Cứu Mỹ" (chú ý là viết hoa, tức danh từ riêng), nhưng trong thực tế chẳng có cái viện nghiên cứu nào với cái tên đó. Trong phần đầu của bài viết thì cho biết đó là "Viện Nghiên Cứu Xã Hội Học Hoa Kỳ (American Institute for Social Research)". Nhưng tôi thử google thì cũng chẳng có cái viện nào với cái tên đó. Như vậy có thể xem đây là một sự bịa đặt?
Nhưng một bạn có công truy tìm ra nguồn gốc của 10 đặc điểm xấu của dân tộc Việt, và chúng ta tạm thời biết nó xuất phát từ đâu. Nó xuất phát từ một bài nói chuyện trong một hội thảo về làm kinh doanh xuyên quốc gia ở (tôi đoán là) bang Kansas (2). Trong hội thảo đó, có người trình bày vài thông tin về đất nước và con người Việt Nam, và có 3 slides nói về 10 đặc tính của người Việt, mà tác giả này cho biết là từ American Institute for Social Research (3). Nhưng như tôi nói trên, không có cái viện nào với tên American Institute for Social Research. Điều đáng nói là bài nói chuyện không đề tên tác giả!
Thật khó tin một viện nghiên cứu nào lại đi làm nghiên cứu về đặc tính của một dân tộc, mà lại là đặc tính xấu. Một cách nghiêm chỉnh, tôi không nghĩ ra một phương pháp nghiên cứu khoa học xã hội nào mà có thể cho ra kết luận về 10 đặc tính của một dân tộc. Nói như thế không có nghĩa là tôi phản đối nghiên cứu như thế; ngược lại nếu làm được tôi rất ủng hộ. Nhưng trong thực tế, chưa có chứng cứ nào để nói là có một viện nghiên cứu Mĩ nghiên cứu về thói xấu của dân tộc Việt Nam.
Như vậy, chúng ta có thể tạm kết luận rằng những thông tin lưu truyền trong thế giới báo chí VN và mạng về 10 đặc tính [xấu] của người Việt là bịa đặt. Sự việc này nói lên rằng giới báo chí VN, dĩ nhiên không phải tất cả, có xu hướng hời hợt trong việc xác định nguồn thông tin. Sự hời hợt về trích dẫn giúp cho 10 đặc tính đó lan truyền trên mạng như là vi khuẩn bệnh cúm. Có lẽ đã đến lúc chúng ta nên "đóng sổ" huyền thoại "10 đặc tính của người Việt qua nhận xét của Viện Nghiên Cứu Mĩ".
Tuy nhiên, nói chuyện ngoài lề, tôi thấy những đặc tính đó cũng là những gì chúng ta thường hay nghe trong các buổi trà dư tửu hậu, và tôi đoán có thể ai đó đã tổng kết lại qua nhiều chầu nhậu nhẹt.
====
0 nhận xét:
Đăng nhận xét