Đọc bài báo trên Tuổi Trẻ viết về facebook (1) tôi thấy rất thú vị, nhưng hình như chỉ một chiều. Đúng là có những người lên fb chỉ để gào thét, chửi bới, tấn công cá nhân, nhưng cũng có những người đàng hoàng mà nhà báo không/chưa nhắc đến. Tôi chỉ mới làm quen với fb, nhưng thấy nó như là một xã hội thu nhỏ như trong phim “The good, the bad, and the ugly”: người tốt có, kẻ xấu có, kẻ ugly cũng có luôn.
Tôi có tài khoản fb từ năm 2010 hay 2011 do một người bạn làm cho. Dạo đó, tôi có website nguyenvantuan.net và chỉ dành thì giờ chăm lo website chứ không lên fb. Mỗi lần đăng bài mới trên website tôi chỉ cần nhấn nút “facebook” thì bài đó xuất hiện trên fb nay. Dạo đó, tôi không biết rằng khi lên fb thì có người bình luận (gọi là comment) nên chẳng bao giờ đọc fb, và thế là một số bạn nói rằng tôi chảnh! Đến khi website bị đánh sập tôi mới quay sang fb và thấy cũng hay hay, nhưng thú thật tôi vẫn không thích fb bằng website hay blog.
Không thích nhưng vẫn dùng, bởi vì fb là nơi có những tiêu khiển có ích. Mỗi người có dịp “chia sẻ” một bản tin họ quan tâm, và trong nhiều trường hợp, tôi cũng quan tâm. Nói ra thì có vẻ thiên vị, nhưng gần như 100% những “chia sẻ” của một nhân vật có nick-name là “Bọ Lập” tôi đều quan tâm. Có thể nói bác Bọ Lập này như là một người điểm báo như anh Ba Sàm, ngày nào không có điểm báo của hai bác ấy tôi thấy thiếu thiếu. Lại có những bạn nhờ qua fb mà tôi biết họ đang đi đâu và làm gì, vì chỉ cần qua hình và vài bình luận là biết ngay. Có những tấm hình khơi dậy kí ức của những năm cũ. Đó là những nét sáng của fb mà tôi thấy rất hay.
Bây giờ đến phần không sáng mấy. Không biết tôi có nghĩ sai hay phiến diện, nhưng tôi nghĩ fb không phải là nơi để nói chuyện nghiêm chỉnh. Trước hết là cái không gian chữ nghĩa nó có vẻ hẹp quá, làm mình không viết được nhiều, hay muốn viết cũng không thích. Nó chỉ là một ám ảnh tâm lí nhưng quả thật có ảnh hưởng đến viết lách. Kế đến là có những người suốt ngày chỉ thích đăng những thứ tủn mủn và linh tinh trong cuộc sống làm mất thì giờ. Cũng may là fb có chức năng unfollow và unfriend nên cũng xoá được họ. Rồi lại có những người chỉ đơn giản “quăng” vào nhà mình một đường link mà không giải thích gì cả! Tôi ghét (phải nói là “rất ghét”) loại này, vì nó giống như họ chọi vào nhà mình một cục đá rồi bảo mở ra mà đọc! Những người này tôi thường hay unfriend (nếu nặng) hay xoá đi ngay. Tương tự, tôi cũng không ưa những người bảo tôi phải đọc cái này, xem cái kia, mà trong khi đó họ không giải thích đó là cái gì và ý kiến của họ ra sao. Thật ra, những gì họ bảo tôi đọc thì tôi đã đọc từ lâu. Thật là làm mất thì giờ. Thêm vào đó là những người lợi dụng fb để chỉ trích cá nhân hay tranh thủ cho cái cause của mình, hay tự khoe một cách lố bịch, càng làm tôi nghĩ đây không phải là nơi để bàn chuyện một cách nghiêm chỉnh.
Mà thật ra, fb đâu phải được thiết kế để làm diễn đàn biện luận; nó được thiết kể để chia sẻ và nối kết bè bạn. Nó dành cho người bận bịu. Vì thế, theo tôi hiểu, thế giới của fb là phải ngắn gọn. Những cái status phải ngắn gọn như bác Huy Đức hay viết. Nhưng viết ngắn và gọn đòi hỏi người viết phải giỏi chữ nghĩa. Tôi thì không giỏi chữ nghĩa, nên không cách gì viết ngắn gọn được, nên status của tôi thường hơi dài. Vả lại, tôi có tính cố hữu là đã không viết thì thôi, mà đã viết thì cái status hay bài viết phải có thông tin. Thông tin phải được trình bày theo thứ tự, chứ không lan man, cho dù chỉ là trên fb. Hai điều đó giải thích tại sao mỗi status của tôi là dài lê thê.
Fb càng ngày càng phổ biến và được sự chú ý của nhiều người. Hôm nọ họp faculty của Viện Garvan có người phàn nàn khó tìm nghiên cứu sinh tiến sĩ, và thế là có người đề nghị dùng fb vì anh ta đã có kinh nghiệm thu hút sinh viên từ fb của anh ta. Viện tôi có một tài khoản fb. Chính khách Tây, từ dân biểu đến tổng thống, ai cũng có tài khoản fb. Hoá ra, fb không còn đơn giản là nơi để “chơi” mà còn là nơi để làm business! Hơn 2 năm qua tôi có mặt trên fb đã làm quen được với nhiều bạn, một số cũng là bạn ngoài đời, nhưng phần đông chỉ là bạn ảo, một số thì chắc chỉ là theo dõi âm thầm hay báo cáo cho ai đó. Những lúc tôi bị bệnh cũng có bạn bè chia sẻ và chúc lành, những cử chỉ "ảo" đó ít nhiều làm tôi cảm động. Ở đời có nhiều người tốt bụng đó chứ. Do đó, kinh nghiệm của tôi cho thấy fb có nhiều cái hay và tích cực hơn là nơi “gào thét, chửi bới” của một thiểu số người có thể có vấn đề về tâm thần. Vậy thì nên ủng hộ fb!
---
(1) http://tuoitre.vn/tin/van-hoa-giai-tri/20140909/nhieu-nguoi-len-facebook-de-gao-thet-chui-boi/643141.html
0 nhận xét:
Đăng nhận xét