Một trong những phát biểu mang màu sắc khoa học làm tôi [nói theo tiếng Anh là] bothered là mức độ ảnh hưởng của các yếu tố di truyền đến chiều cao. Các quan chức ở Viện Dinh Dưỡng (tôi có quen vài bạn ở đây) cứ nói rằng di truyền ảnh hưởng đến chiều cao chỉ 23% (1). Nói cách khác, cái heritability index của chiều cao là 0.23. Tôi có thể nói ngay và nói thẳng rằng con số này hoàn toàn sai. Xin lặp lại một lần nữa để nhấn mạnh: hoàntoàn sai.
Trong thực tế, ở mỗi quần thế và sắc dân, di truyền là yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến chiều cao. Nghiên cứu của chính tôi và của hàng trăm tác giả khác trên những cặp sinh đôi đều cho thấy rằng cái heritability index của chiều cao đều từ 0.6 đến 0.9 (60% đến 90%) (2-5). Bất cứ ai làm trong lĩnh vực di truyền đều biết rằng di truyền có ảnh hưởng lớn đến chiều cao. Sự thật đó chẳng có gì là bí mật. Cần nói thêm rằng mô hình nghiên cứu trên người sinh đôi là tốt nhất và lí tưởng nhất để ước tính mức độ ảnh hưởng của di truyền.
Hình minh hoạ trên báo VNexpress.net
Không có nghiên cứu nào nói di truyền chỉ ảnh hưởng 23% đến chiều cao cả. Một trong những lí do người ta đánh giá hay hạ thấp ảnh hưởng của yếu tố di truyền là để nhấn mạnh yếu tố có thể can thiệp được (trong trường hợp này là dinh dưỡng). Do đó, với lí giải 23% người ta có lí do để xây dựng đề án can thiệp bằng dinh dưỡng để nâng chiều cao người Việt. Trong thực tế chiều cao người Việt không phải là thấp nhất ở Á châu.
Ấy thế mà các quan chức dinh dưỡng bên VN cứ lên báo lặp đi lặp lại con số 23% rất sai đó. Tôi không hiểu họ lấy con số này từ đâu. Trước đây họ nói là con số từ một bác sĩ người Nhật, nhưng tôi tìm trong Pubmed thì không hề có tên ông này! Tôi rất muốn biết con số đó xuất phát từ đâu. Nếu không có cơ sở rõ ràng, tôi nghĩ nói rằng di truyền ảnh hưởng đến chiều cao chỉ 23% có thể hiểu là thiếu thành thật (hay nói theo tiếng Anh là misleading).
===
(5) Một bài mới về gen và chiều cao trên Nat Genet
http://www.nature.com/ng/journal/vaop/ncurrent/full/ng.3097.html
http://www.nature.com/ng/journal/vaop/ncurrent/full/ng.3097.html
Xem thêm bình luận trước đây của tôi
0 nhận xét:
Đăng nhận xét